Bina Güçlendirme ve Kentsel Dönüşüm: Eksen Yapı İnşaat
Bina güçlendirme yapılmadan önce, binanın yapısal analizi gerçekleştirilerek hangi yöntemin doğru olduğuna karar verilmelidir. Binayı güçlendirmek mi yoksa kentsel dönüşüm kapsamında yıkıp yeniden inşa etmek mi sorusunun yanıtı, binanın teknik analizinden sonra ortaya çıkar.
Her bina, bulunduğu konum, ilçe ve imar planı farklılıklarına bağlı olarak farklı değerlendirilir. Binanın yeniden yapılması halinde kat ve kullanım alanlarında bir değişiklik olmayacaksa, binayı yeniden yapmak sağlıklı bir çözüm olabilir. Öte yandan, yasal sınırlamalar dolayısıyla binanın yeniden yapılması halinde alan kaybı yaşanıyorsa, bu durumda bina güçlendirme çalışması yapmak doğru bir seçenek olabilir. Binanın güçlendirme çalışmasına uygun olup olmadığı veya uygunsa hangi yöntemle güçlendirme yapılması gerektiği, analiz çalışmaları sonucunda belirlenir.
Bina Güçlendirme Yöntemleri Nelerdir?
Bina güçlendirme ile ilgili çeşitli yöntemler kullanılmaktadır. Bu yöntemler, bina çeşitlerine göre farklılık gösterebilir. Çalışmalara başlamadan önce güçlendirme yapılacak binanın analizleri çıkarılıp, çeşitli incelemeler doğrultusunda en uygun yöntem izlenmelidir. Bina güçlendirme yöntemlerinden bazıları şunlardır:
- Mevcut Yapı Elemanlarının Kapasitesinin Artırılması (Mantolama)
- Takviye Perdesi Eklenmesi
- Radye Temel Eklenmesi
- Çelik Takviye Elemanları Kullanımı
- Korozyon Tamiri
- Ankraj Çekme Testleri
- Yığma Yapı Takviyesi
- Karbon Fiber Uygulaması
- Kupon Testi
- Çekme Testi
- Betonarme Eleman (Kolon, Perde, Kiriş, Çapraz, Diyafram vb.) veya bunlardan oluşan çerçeveler ekleme
- Kolon Güçlendirme
- Radye Temel Uygulaması
Bina Güçlendirme Nasıl Yapılır?
Binanın mevcut projesi ile binanın rölevesi arasında herhangi bir fark olup olmadığı kontrol edilir. Binanın taşıyıcı elemanlarında proje ile herhangi bir farklılık olup olmadığı tespit edilir. Binanın zemin etüdü ve karot analizlerine göre binanın performans haritası çıkarılır. Bu doğrultuda bina güçlendirme çalışmasına ilişkin genel bir rapor hazırlanır ve bina güçlendirme analizi tamamlanmış olur. Analiz sonrasında binaya en uygun güçlendirme modeli ve bunun yaklaşık maliyeti belirlenir.
Mevcut yapıların büyük bir bölümü, bugünkü şartlara göre yapılmamıştır. Hatta birçok yapı, inşa edildikleri tarihteki şartlara göre bile uygun şekilde yapılmamış olabilir. Zamanla veya yaşanılan depremlerin etkisiyle, yapıların deprem yükü taşıma kapasitelerinde önemli azalmalar oluşabilir. Güçlendirme, yapıyı revize edecek ve yapıya hayat verecek bir uygulamadır. Ancak gerekli analizler yapılmadan, yapının genel özellikleri, zemin ve malzeme özellikleri konusunda gözlem ve deneyler gerçekleştirilmeden kesinlikle güçlendirme yapılmamalıdır. Aksi takdirde yapısal riskler azaltılmak yerine artırılabilir.
Binanız Depreme Karşı Dayanıklı Mı?
Bu sorunun cevabını verebilmek için dört husus göz önünde bulundurulmalıdır:
- Yapının Projelendirme ve Yapım Tarihi: Türkiye’de 1940-2019 yılları arasında on farklı deprem yönetmeliği yürürlüğe girmiştir. Yönetmeliklerdeki tasarım şartları, katsayılar ve deprem bölgeleri sürekli olarak revize edilmiştir.
- Malzeme Kalitesi: Yapım dönemindeki malzemenin kalitesiz olması, nervürsüz donatı kullanılması, hazır beton teknolojisinin olmaması gibi nedenler yapının depreme karşı dayanıksız olduğunu gösterebilir.
- Yetersiz Mühendislik Hizmeti: Ehil olmayan yükleniciler tarafından yapılan, eksik donatı kullanılan, yetersiz çimento oranlı betonla inşa edilen ve statik projeye uygun olmayan yapılar depreme karşı dayanıksızdır.
- Kaçak İmalatlar: Projeye aykırı ilave katlar veya dış hatlardan yapılan eklemeler, yapının depreme karşı dayanıklılığını ciddi şekilde azaltır.
Neden Bina Güçlendirme Yapılmalıdır?
Bina güçlendirme çalışmaları, deprem riski veya yıkılma riski taşıyan binalara uygulanır. Ayrıca, var olan binayı sağlamlaştırmak ve gelecekte olası tehlikelerden kaçınmak adına yapılır. Bina güçlendirme aşağıdaki nedenlerden dolayı avantajlıdır:
- Yönetmeliklerin Değişmesi
- Kullanımın Değişmesi
- Uygulama Zaman Avantajı
- Mevcut Şartların Korunması
Her yapı, üzerine inşa edildiği zemin, yapım koşulları, yapım yılı, kullanılan malzeme kalitesi, işçilik ve yıpranma dereceleri göz önüne alındığında birbirinden farklıdır. Bu nedenle, betonarme yapılar için tek bir çözüm yöntemi sunmak doğru değildir. Güçlendirme uygulamasının uygun olup olmadığı, yapılacak analiz çalışmaları sonucunda belirlenir.
Kentsel Dönüşüm mü Bina Güçlendirme mi?
Bu sorunun yanıtını verebilmek için binanın yapı analizinin yapılması gerekir. Bina zemin etüdü ve karot numune incelemeleri yapıldıktan sonra mevcut bina ile ilgili bir rapor hazırlanır. Binanın analizine göre yıkılıp yeniden yapılması veya güçlendirilmesi kararı verilebilir. Kentsel dönüşüm mü yoksa güçlendirme mi daha avantajlı olacağı, yapılacak analiz çalışmaları sonucunda ortaya çıkar.
2025 Bina Güçlendirme Maliyeti Ne Kadardır?
Bina güçlendirme maliyeti, binanın yaşı, projesi, imar durumu, kullanım şekli, zemin analizi gibi teknik verilere bağlı olarak değişir. 2025 yılında bina güçlendirme maliyeti, daire başı 600.000 TL ile 2.500.000 TL arasında değişmektedir. Güçlendirme maliyetini etkileyen faktörler şunlardır:
- Binanın güçlendirme projesi
- Binanın bulunduğu konum
- Toplam bağımsız alan adedi
Bina güçlendirme işlemi genellikle 4-6 ay arasında tamamlanır. Ancak bu süre, uygulanacak yönteme ve binanın durumuna göre değişebilir.
Eksen Yapı İnşaat ile Güçlendirme Çözümleri
Eksen Yapı İnşaat, bina güçlendirme ve kentsel dönüşüm projelerinde uzman mühendislik ekibiyle hizmet vermektedir. Güçlendirme projelerimiz, yapının teknik ihtiyaçları ve kullanım şekline göre titizlikle hazırlanır. Daha fazla bilgi almak için Eksen Yapı İnşaat ile iletişime geçebilirsiniz.